„O pieczeniu chleba” Bernadeta Suliga
chciałabych wom dzisiej pedzieć o pieczyniu chleba
wtoś roz ongiś padoł że chlyb to jodło z nieba
jak go w doma matka piykli to było wdycki świynto
szło to tak- do dzisiej tyn czas dobrze pamiyntom
nieskoro kiej zorze świyciły u wrót wieczornyj pory
przikulała matka dziyżka z komory
z dwóch zydelków tron jej sporządziyła
spaśnoł przi piecu na tronie posadziyła
z żytnij monki wody i nociastka
rozczyniyła w nij zołczyna to chleba pierwiostka
przikryła biołom chaderkom plyitym łodzioła
niż poszła do łóżka klynkła wele stoła pociorek porzykała
za przeszły dziyń ponboczkowi podziynkowała
na drugi dziyń wczas rano jak wszyjscy w doma spali
już byjście mateczka w kuchni zastali
dwie słomionki ogrzonyj monki do dziyżki osieje
dodoł dwie gorści soli i wody doleje
kopyjściom wymiyszoł potym rynce do roboty zgodzi
tak dugo miynsi aż ciasto od rynki odchodzi
a na wiyrchu robiom się plynckyrze
trwo to tak ze trzi paciyrze
festelnie się przi tym wyrobianiu napoci
po tym ciasto prziklasko zaś dziyżka festy ogaci
ciasto w ciepłyj dziyżce już se rośnie
czas nahajcować w piekaroku drzewym po zeschłej sośnie
co jeszcze nie tak downo w lesie szumiała
zajoncom i sornikom bojki bojała
a terozki z jej smolnych szczypek na wielge gibko łogyń przeskakuje
trzasko forsko skrami sypie i wesoło hajcuje
nagrzywo cegły szamotowe z kierych jest piekarok zrobiony
jak zgore glut się wygarnie a mokrom haderkom obmyje strony
piyknie się już ciasto chlebowe wyruszało
matka posuje na stolnica monki niemało
terołzki ukulo z niego łokrongłe pecynki
i wrazi kożdy do wysypanyj monkom słomionki
na pojszczodku pympek palcym wciśnie
i żdziebeczko soli do niego wsypie
polekutku drożdże robiom swoja robota
ciasto zajś rośnie pyncznieje a matka choćby miała ochota
już se siednonć to musi przeca dziyżka wyszkrobać
bo przi chlebie trza czystość zachować
z ciasta wtore tam w dziyżce złostało
upiecze placki na blasze – z masłym dzieci spucujom ich niymało
trocha ciasta złostawi na nociastek do prziszłego pieczynio
z reszty uwarzi żuru- a dyć terozki je ważnoł rzecz do zrobiynio
trza ciepnonć gorść monki do piekaroka kiej się fajnie przibronoci
to piekarok jest dobry chleb może iść do pieca a łon go ozłoci
polekutku spokojnie na hercówa pecynki wysadzi
śmiatkym toplanym w wodzie je piyknie ogładzi
jedyn za drugim do pieca wandrujom
do dwóch godzin tam bydom siedzieć aż się wystosujom
jeszcze yno znak krziża nad nimi uczyni
a niedugo bydzie woniać w cołkij siyni
och pamiyntom ta woń pieczonego chleba łechtała
w nosie ślinka ciykła przichylała
nieba a tyn smak z rozrzewniyniym spominom te czasy
rodzinny dom dzieciynce lata i chleb co szło jeść bez omasty
terołzki się piecze- a matka cołko gospodarka obrzondzi
a jak mo dobroł launa to i myrptajk z płonkami sporządzi
bo po chlebie styknie hitzu i kołocz się piyknie upiecze
zajś na podzim wysuszy pieczki z owocu co wiater usiecze
na chleb w piecu matka ciyngiym dowo pozór
i nad bajtlami fest sztram trzimie dozór
niy mogom tyrać robić larma zgłobić
ani się wadzić bo by to mogło chlebiczkowi zaszkodzić
od maleńkości my tyż wiedzieli że chleb trza szanować
jakby choć kruszynka śleciała na ziym to jom ucałować
nie poczynać nowego pecynka podwiel stary nie zjedzony
a kożdy nowy bochen krzyżem pobłogosławiony
i żodyn żebrołk bez sznity chleba łod dżwiyrzi nie łodyńdzie
kaj chleb jest w takim poważaniu tam porząd byńdzie
wsopmna se tyż tukej co starka prawiyli
jak bez wojna pecynki na górze abo w pywnicy
kryli oddziylali bo nie zawsze go stykało
do wykormiynio mieli gąb dużo kierym zawdy było mało
do ciasta na chleb kartofli łosucioł a nawet trecin dosypowali
bo monki było mało a kożdymu wto zaklupoł tyż kraiczek dali
dyć i staroszek o chlebie roztomite powiastki rządziyli
kere słyszeli łod ojców a przi sercu schroniyli
o tym że 5 lutego świynci się chleb św. agaty kiery łod fojyry i pierona broni nasze chaty
jak wtoś nowo chałupa zaczyno budować to w rogu chlyb św. agaty
trza wmurować a baje w tym domu szczynście miłość i zgoda
i z daleka ominie go kożdo zło przigoda
na weselu młodo połra wito się chlebem i solą
jak i zołcnego gościa kerego chce się przijonć z honorem
chleb ma naczelne miejsce na stole wigilijnym
i ze święconkom w koszu wielkanocnym tradycyjnym
na dożynkach za dobre żniwa bochnem chleba się dziękuje
bo chleb jest nojważniejszy niech to kożdy miarkuje
joł wom tu opowiadom o tym co zom ze słyszenia
a przeca się musza wrócić do naszego pieczynio
słonko już spoziyro na wieś z wysoka
mamulka prziklynkła wedle piekaroka
wyciongo na drewniannyj łopacie pecynki rumianne obmyje je wodom
– szumne złoto-bronotne lekko popynkane jeszcze na chwila do pieca się wrócom
by wyjść na luft z piyknom blyszczoncom skórkom daleko szyroko woń chleba się niesie
piykniejszołniż inne wonności na świecie
chleb chłodzi się pomału na desce w komorze
a bajtel co się go już doczkać nie może wyrywo z kraja chrupionce
skórki i wcinoł ze smakym aż do ostrzódki
joł tyż wiym jak smakuje ciepły z masłym dziepiyro udziałanym
z kawom zbożowom na polu przi kopaniu kartofli lyjberwusztym poszmarowany
a sznita z posypanom cukrym śmietonkom co ciykła po palcach
abo z tustym ze szpyrkami co stoło w pywnicy w garcach
tak to piyrwy bywało a dzisio chleb w sklepie się kupuje
som roztomite zorty kożdy w innym gustuje
momy swojski czorny bioły z rodzynkami baniom i domowy
ze słonecznikiem sezamem pszynny żytni i razowy
a joł wom padom że żołdyn się rownać niy może
z tym chlebem co leżoł u mojij mamy na desce w komorze
życza tyż coby kożdymu zowdy chleba stykało
i byjście starali się tyż o tych co go majom za mało
